در زندگی امروز برقراری ارتباط برای همه افراد ضروری است. پس از صحبت کردن، زبان بدن یکی از مهم‌ترین ابزارها برای رساندن منظور به طرف مقابل است. بر خلاف صحبت کردن که افراد توانایی کنترل آن را دارند؛ زبان بدن احساسات واقعی افراد را هنگام ابراز احساسات متفاوت و هیجانات نشان می‌دهد. در ادامه مقاله به بررسی زبان بدن افراد و راه‌های استفاده از آن می‌پردازیم.
سرفصل‌های عنوان‌شده در این مقاله عبارت‌اند از:
- شناسایی زبان بدن دیگران
- تکنیک‌های تاثیرگذاری بر مخاطب
شناسایی زبان بدن دیگران
همان‌طور که گفته شد افراد کلمات را آگاهانه بیان می‌کنند، بنابراین ممکن است بسیاری از نیت‌ها و احساسات خود را مخفی کنند؛ اما زبان بدن به وسیله قسمت ناهشیار مغز کنترل میشود و به وسیله آن‌ها می‌توان احساسات درونی افراد را بهتر متوجه شد. برای تشخیص ابتدا باید به شرایط طرف مقابل دقت کنید و چند نشانه را بسنجید. برخی از این نشانه‌ها عبارت‌اند از:
۱- شانه بالا انداختن
زمانی که فرد شانه بالا می‌اندازد نشان‌دهنده این است که پاسخ سوال شما را نمی‌داند یا منظور شما را متوجه نمی‌شود. طبق روانشناسی زبان بدن، شانه بالا انداختن یک ژست چندگانه است و سه قسمت اصلی دارد. در این ژست کف دست‌ها باز، شانه‌ها قوز کرده و ابروها کمی بالا می‌روند.
۲- کف دست باز
زمانی که فرد کف دست‌های خود را باز می‌کند، می‌خواهد صداقت خود را نشان دهد. ممکن است در فیلم‌ها مشاهده کرده باشید زمانی که فرد در دادگاه سوگند یاد می‌کند، یک دست خود را روی کتاب آسمانی می‌گذارد، دست دیگر خود را باز کرده، بالا می‌آورد و جملات را تکرار می‌کند؛ زیرا در تاریخ غرب، کف دست باز به معنای حقیقت، صداقت، تسلیم بودن و وفاداری بوده است. زمانی که کسی دستان خود را به سمت شما باز می‌کند می‌خواهد به شما بگوید که در مقابل شما صادق است و چیزی از طرف او شما را تهدید نمی‌کند.
۳- اشاره کردن با انگشت
طبق روانشناسی زبان بدن، زمانی که فرد دست خود را مشت می‌کند و انگشت اشاره را به طرف شخص مقابل خود می‌گیرد، می‌خواهد تلاش کند تا بر او مسلط شود. این کار باعث میشود شخص مقابل احساس بدی به او داشته باشد و صحبت‌های او را گوش ندهد.
۴- چروک نشدن دور چشم‌ها زمان خندیدن
لبخند واقعی یک عمل غیر‌ارادی است؛ بنابراین ما نمی‌توانیم فردی را مجبور کنیم که لبخند واقعی به ما بزند. برای مثال لبخند زدن همه افراد هنگام عکس گرفتن، لبخند تصنعی است؛ زیرا همه افراد ناشیانه به دوربین لبخند می‌زنند.
در اطراف چشم خطوط ریزی وجود دارد؛ زمانی که افراد لبخند واقعی داشته باشند، این خطوط اطراف چشم آن‌ها نمایان میشود و زمانی که فرد لبخند تصنعی دارد این خطوط اطراف چشم او دیده نمی‌شود. او هر چه تلاش کند لبخند بزند نیز نمی‌تواند این خطوط را ایجاد کند.
۵- بالا بردن ابروها
بالا انداختن ابروها هنگام صحبت کردن نشان‌دهنده نگرانی، تعجب یا ترس است. برای مثال زمانی که خبر ناگواری می‌شنوید و می‌ترسید، ناخودآگاه ابروهای خود را بالا می‌برید.
۶- لرزش صدا
زمانی که فرد صحبت می‌کند اما هنگام صحبت، صدای او تن ثابتی ندارد یا می‌لرزد؛ نشان‌دهنده این است که به چیزی علاقه دارد. طبق پژوهش‌های روانشناسی، اگر هنگام مکالمه بین دو نفر علاقه ایجاد شده باشد، زنان صدای آهنگین خواهند داشت؛ اما در مردان واکنش متفاوت است و تن صدای آن‌ها کاهش پیدا خواهد کرد.
۷- حالت آینه‌ای
زمانی که با فردی صحبت می‌کنید و او رفتار شما را منعکس می‌کند، نشان‌دهنده این است که فرد با شما صمیمی شده است. زمانی که افراد مدت زیادی با یکدیگر دوست باشند، ناخودآگاه رفتار یکدیگر را تقلید می‌کنند. به همین علت کسانی که ازدواج می‌کنند نیز پس مدتی رفتارهای شبیه به یکدیگر خواهند داشت.
۸- تماس چشمی
زمانی که کسی به چشم‌های شما مستقیم نگاه می‌کند، می‌خواهد احساسات شما را تحریک کند. طبق گفته روانشناسان برای تفسیر تحریک احساسات، باید به نوع رابطه میان دو نفر دقت کرد؛ برای مثال اگر فردی غریبه باشد و به چشم‌های شما نگاه کند نشانه خوبی نیست، اما اگر همسر شما به چشم‌های شما نگاه کند نشان‌دهنده علاقه او به شما است.
تماس چشمی طولانی نشان‌دهنده عدم صداقت فرد است.
۹- تماس چشمی طولانی
تماس چشمی طولانی نشان‌دهنده عدم صداقت فرد است. افرادی که مدت زمان طولانی به چشم‌های طرف مقابل خود خیره می‌شوند، می‌خواهند با دروغ‌گویی احساسات طرف مقابل را نشانه بگیرند و او را تحت تاثیر قرار دهند. تا حدی که گاهی ممکن است مدت طولانی بی‌حرکت به طرف مقابل نگاه کنند و پلک هم نزنند.
۱۰- ژست‌های نمایشی و گرم‌گرفتن
زمانی که فرد ژست‌های نمایشی دارد و با شما گرم می‌گیرد، می‌خواهد نشان دهد که پیروز میدان است. طبقه گفته روانشناسان، تظاهر به تحت کنترل بودن همه چیز و خوشحال بودن باعث میشود فرد اعتماد به نفس زیادی داشته باشد و این حرکات را نشان دهد. برای مثال زمانی که فرد دستان خود را به صورت ۷ باز می‌کند و چانه‌اش را بالا می‌گیرد می‌خواهد پیروزی خود را نشان دهد.
۱۱- روی هم انداختن پاها
زمانی که فرد پاهای خود را روی هم می‌اندازد می‌خواهد در مقابل شما مقاومت کند. این ژست، بدترین حالت برای مذاکره است. طبق گفته روانشناسان زمانی که فرد پاهای خود را روی هم می‌اندازد، این پیام را مخابره می‌کند که تمایل به ارتباط و پیشرفت مذاکرات ندارد.
۱۲- تکان دادن پاها
تکان دادن پاها نشانه ضعف است. زمانی که فردی پاهای خود را تکان می‌دهد استرس، ناراحتی یا هیجان خود را نشان می‌دهد.
تکنیک‌های تاثیرگذاری بر مخاطب
اگر می‌خواهید ارتباط خوبی با افراد دیگر داشته باشید؛ آن‌ها باید ذهنیت خوبی درباره شما داشته باشند. برخی حرکات بدن هستند که اعتمادبه‌نفس و شخصیت کاریزماتیک شما را به دیگران نشان می‌دهند.
۱- صاف بنشینید
اگر هنگام نشستن قوز کنید، طرف مقابل شما تصور می‌کند حوصله ندارید یا ناراحت هستید؛ پس ممکن است با این کار به آن‌ها بی‌احترامی کنید و ضعیف به نظر برسید. افرادی که صاف می‌نشینند به طرف مقابل خود نشان می‌دهند که اعتمادبه‌نفس دارند و به صحبت‌های آن‌ها گوش می‌دهند. برای این کار عضلات شانه‌های خود را شل کنید و پاهای خود را کمتر از عرض شانه باز کنید. باید احساس کنید به یک صندلی تکیه داده‌اید، حتی اگر تکیه‌گاهی نداشته باشید.
۲- رو به جلو بنشینید
زمانی که رو به جلو می‌نشینید، به طرف مقابل خود این پیام را منتقل می‌کنید که برای شنیدن حرف‌های او آماده هستید. ممکن است زمانی که می‌خواهید به طرف مقابل خود پاسخ دهید کمی به عقب بروید؛ این کار باعث میشود او به سمت شما جلو آید و علاقه خود را به شما نشان دهد.
۳- ژست بگیرید و از دست‌های خود استفاده کنید
حرکت دست شما می‌تواند صلاحیت شما را به دیگران نشان دهد. برای برقراری ارتباط باید بتوانید از حرکت بدن خود به درستی استفاده کنید. در مقابل اگر در ژست گرفتن اغراق کنید ممکن است طرف مقابل شما تصور کند حقیقت را به صورت دیگری جلوه می‌دهید. بهتر است دستان خود را از یکدیگر دور نگه دارید و کف دست‌های خود را باز کنید؛ با این کار او تصور می‌کند شما چیزی برای پنهان کردن ندارید.
۴- لبخند بزنید و سر تکان دهید
گاهی‌اوقات ملایم باشید. هنگام صحبت‌های طرف مقابل خود سر تکان دهید و لبخند بزنید؛ حتی زمانی که خیلی جدی صحبت می‌کنید. این کار به فرد مقابل شما نشان می‌دهد که به صحبت‌های او توجه دارید و با او موافق هستید.
۵- ارتباط چشمی موثر داشته باشید
اگر از تماس چشمی اجتناب کنید، به نظر می‌رسد که در حال پنهان کردن چیز مهمی هستید؛ به همین علت ارتباط چشمی موثر نقش مهمی در بهبود مذاکرات دارد. ارتباط چشمی موثر نشان‌دهنده اعتمادبه‌نفس شما است و اهمیت آن زمانی است که در حال صحبت درباره موضوع پیچیده و سختی هستید. توجه داشته باشید که زیاد به فرد مقابل نگاه نکنید و هر چند وقت یک بار به اطراف نگاه کنید. هنگام صحبت کردن به پایین نگاه نکنید؛ زیرا نگاه کردن به پایین شما را مرموز نشان می‌دهد.
اگر می‌خواهید درست دست دهید، دست فرد را محکم تکان ندهید و دستان او را به آرامی بفشارید.
۶- قاطعانه دست دهید
شیوه دست دادن در برقراری ارتباط بسیار مهم است. اگر دست دادن شما بی‌حال و ضعیف باشد؛ طرف مقابل تصور می‌کند شما اعتمادبه‌نفس ندارید. در مقابل اگر این کار را زیاد از اندازه سفت و محکم انجام دهید ممکن است عصبی و پرخاشگر به نظر برسید. اگر می‌خواهید درست دست دهید، دست فرد را محکم تکان ندهید و دستان او را به آرامی بفشارید. همچنین بهتر است صبر کنید تا او دست شما را رها کند؛ زیرا اگر شما زود را رها کنید، ممکن است تصور کند عجله دارید.
۷- رفتار فرد مقابل را آینه کنید
همه افراد از کسانی که شبیه خود آن‌ها هستند خوششان می‌آید. زبان بدن کمک می‌کند شبیه افرادی شوید که با آن‌ها صحبت می‌کنید. علاوه بر این مسئله اگر شما رفتار فرد را تقلید کنید، نشان می‌دهید که احساسات او را درک می‌کنید. توجه داشته باشید که این کار باید عادی به نظر برسد و فرد متوجه نشود.
۸- دست‌ها و پاهای خود را ضربدری نگیرید
زمانی که دست‌ها و پاهای شما ضربدری باشد؛ شما فردی بسته به نظر می‌رسید و دیگران تصور می‌کنند شما به ادامه صحبت علاقه ندارید. بهتر است این کار را انجام ندهید و دستان خود را گره نکنید. با این کار فردی روشنفکر و علاقه‌مند به موضوع به نظر می‌رسید.
۹- به پلک زدن خود توجه داشته باشید
پلک زدن یک فرآیند غیر ارادی است و اگر شما سعی کنید آن را کنترل کنید، ممکن است غیرطبیعی به نظر برسید. زیاد پلک زدن هنگام صحبت باعث میشود فرد تصور کند که علاقه‌ای به ادامه صحبت ندارید. اگر حس کردید هنگام صحبت زیاد پلک می‌زنید، چند ثانیه چشمان خود را ببندید و دوباره باز کنید؛ با این کار ممکن است پلک زدن شما آرام‌تر شود.
۱۰- به صحبت‌های طرف مقابل خود دقت داشته باشید
بازی کردن با موها، دست‌ها، گوشی موبایل یا هر وسیله دیگری باعث میشود حواس شما پرت شود و به فرد مقابل خود توجه نداشته باشید. این رفتارها شما را ضعیف و بدون تمرکز نشان می‌دهد. طبق پژوهش‌ها بازی کردن با اشیا دیگر، باعث میشود افراد اطلاعات را بهتر به خاطر بسپارند، اما هنگام مذاکره نباید این کار را انجام داد؛ زیرا رفتار بی‌ادبانه‌ای است و طرف مقابل تصور می‌کند شما علاقه‌ای به ادامه صحبت ندارید.
۱۱- عادت‌های عصبی خود را ترک کنید
به رفتارهای خود دقت کنید؛ سعی کنید عادت‌های عصبی را که از گذشته دارید و دیگران از این رفتارهای شما انتقاد کرده‌اند شناسایی کنید و آن‌ها را با عادت‌های مثبت دیگر جایگزین کنید.
نگاه کردن به ساعت هنگامی که در حال مذاکره و گفت‌وگو هستید نشان‌دهنده بی‌احترامی، بی‌حوصلگی و غرور است.
۱۲- هنگام صحبت کردن به ساعت خود نگاه نکنید
نگاه کردن به ساعت هنگامی که در حال مذاکره و گفت‌وگو هستید نشان‌دهنده بی‌احترامی، بی‌حوصلگی و غرور است. با این کار فرد مقابل تصور می‌کند شما کار مهم‌تری از صحبت کردن با او دارید و مشتاق هستید هر چه زودتر او را ترک کنید.
۱۳- بیش از اندازه به طرف مقابل خود نزدیک نشوید
نزدیک شدن بیش از اندازه به دیگران طوری که فاصله شما با فرد مقابل کمتر از ۴۵ سانتی‌متر باشد باعث میشود او تصور کند هیچ احترامی برای او قائل نیستید. همچنین باعث میشود دیگران در کنار شما احساس خوبی نداشته باشند.
نتیجه‌گیری
در این مقاله به شناسایی زبان بدن افراد و معرفی تکنیک‌هایی که باعث میشود تاثیرگذاری زیادی روی مخاطبان داشته باشید پرداختیم. زبان بدن نقش مهمی روی تاثیرگذاری و موفقیت در مذاکره و سخنرانی دارد. طبق قوانین ارتباطی ۵۸ درصد موفقیت در همه تعاملات از مصاحبه‌های شغلی و کنفرانس‌های کاری تا مهمانی‌ها و قرارهای ملاقات شخصی به زبان بدن بستگی دارد.
نکته قابل توجه این است قبل از اینکه ژست‌های دیگران را بر مبنای زبان بدن تحلیل کنید، سعی کنید از شرایط طرف مقابل آگاه شوید؛ زیرا گاهی‌اوقات یک نشانه نمی‌تواند منبع تشخیص باشد و شما باید چند نشانه را با هم در نظر بگیرید تا بتوانید حالت حقیقی طرف مقابل خود را درک کنید.
